De meewerkende echtgenoot: rechten en plichten
Zelfs succesvolle ondernemers hebben soms een duwtje in de rug nodig. Die hulp kan dichterbij zijn dan je denkt: jouw partner kan mee de schouders zetten onder jouw zaak. Als jouw partner actief bijdraagt aan je onderneming zonder zelf officieel zelfstandige te zijn, komt hij of zij misschien in aanmerking voor het statuut van meewerkende echtgenoot. Maar wat houdt dat precies in? Welke rechten kan je hierdoor opbouwen? En welke verplichtingen brengt dit met zich mee? In dit artikel zetten we alles op een rij.

Het statuut van meewerkende echtgenoot
Ondersteun jij de zelfstandige beroepsactiviteit van je partner? Dan vervul je een zeer nobele taak, en heb je driedubbeldik bescherming verdiend onder het sociaal statuut van meewerkende echtgenoot. Kort gezegd zorgt dit statuut ervoor dat je bijdrage aan de eenmanszaak van je partner beloond wordt met eigen socialezekerheidsrechten, zoals een pensioen en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid.
Wanneer word je beschouwd als meewerkende echtgenoot?
Om als meewerkend echtgenoot beschouwd te kunnen worden, moet je:
Gehuwd of wettelijk samenwonend zijn met een zelfstandige.
Geen eigen inkomen van meer dan 3.000 euro per jaar hebben uit een eigen zelfstandige activiteit. Daarnaast mag je ook geen eigen inkomen of vervangingsinkomen genieten uit een niet-zelfstandige beroepsactiviteit, bijvoorbeeld als werknemer of ambtenaar.
Regelmatig (dit wil zeggen: minstens 90 dagen per jaar) medewerking verlenen aan de zaak van je partner.
Als je aan deze voorwaarden voldoet, vermoedt de wetgever dat je in aanmerking komt voor het statuut. Daarbij speelt het zelfs geen rol of je partner zelfstandige is in hoofd- of bijberoep.
In de praktijk wordt het statuut van de meewerkende echtgenoot vaak gebruikt door partners die een handje toesteken in een lokale winkel, zoals een bakker of slager, of een administratieve rol vervullen in een onderneming
Let op! Je kan uitsluitend meewerkende echtgenoot zijn in een eenmanszaak. Bij een vennootschap spreken we over een (mee)werkend vennoot. Dit begrip houdt geen verband met het sociaal statuut van de partner, maar geeft simpelweg aan dat de partner aandelen van de vennootschap aanhoudt en een actieve rol speelt bij het beheer en de dagelijkse activiteiten van de vennootschap.
Wanneer kom je niet in aanmerking?
In de volgende situaties kom je niet in aanmerking:
Eigen socialezekerheidsrechten
Je hebt eigen socialezekerheidsrechten, omdat je actief bent als zelfstandige, werknemer of ambtenaar of geniet van een vervangingsinkomen. Zoals hierboven aangegeven kan je wel nog in aanmerking komen als je als zelfstandige geen persoonlijk inkomen van meer dan 3.000 euro hebt.
Partner is bedrijfsleider
Je partner wordt als bedrijfsleider belast. Wanneer je partner fiscaal als bedrijfsleider wordt beschouwd, val je helaas buiten het toepassingsgebied van de regeling.
Occasionele hulp
Je helpt je partner niet, of slechts toevallig of occasioneel.
Wat zijn je rechten als meewerkend echtgenoot?
Voor de volledigheid moeten we starten met: het hangt er van af… Er bestaat namelijk een onderscheid tussen meewerkende echtgenoten met een mini- of maxistatuut. In het ministatuut geniet je enkel bescherming bij arbeidsongeschiktheid. De overgrote meerderheid van de meewerkende echtgenoten valt echter onder het maxistatuut, dat automatisch van toepassing is op personen geboren na 1955 en een veel ruimere sociale bescherming biedt.
Het statuut van meewerkende echtgenoot onder het maxistatuut waarborgt dezelfde sociale rechten als een zelfstandige in hoofdberoep, zoals:
Pensioenopbouw: Je bouwt pensioenrechten op.
Arbeidsongeschiktheid: Je hebt recht op een vervangingsinkomen van het ziektefonds wanneer je niet kunt werken door ziekte of ongeval.
Sociale bescherming: Dankzij je bijdragen ben je volwaardig verzekerd en kun je rekenen op een basisbescherming binnen de sociale zekerheid.
Wat zijn je verplichtingen als meewerkend echtgenoot?
Een volwaardig sociaal statuut? Voor wat hoort wat, natuurlijk! Als meewerkende partner betaal je dan ook verplicht sociale bijdragen, die worden berekend op je netto belastbaar inkomen. Voor een meewerkende echtgenoot komt dit overeen met de bezoldiging die fiscaal wordt toegewezen, verminderd met eigen beroepskosten en sociale bijdragen.
Je moet je hiervoor aansluiten bij hetzelfde sociale verzekeringsfonds als je partner. Net zoals gewone zelfstandigen, betaal je eerst voorlopige bijdragen. Pas enkele jaren later wordt de definitieve bijdrage berekend.

Hoeveel mag een meewerkende echtgenoot verdienen?
Zoveel als je wilt! Maar… je moet wel rekening houden met enkele fiscale spelregels. Je partner kan namelijk een deel van het bruto inkomen van de eenmanszaak toewijzen als bezoldiging van de meewerkende echtgenoot. Aangezien het inkomen op deze manier fiscaal over twee personen verdeeld wordt, levert dit vaak een mooi fiscaal voordeel op.
Maar let op! De fiscus beschouwt een toewijzing tot 30% van het bedrijfsinkomen als aanvaardbaar. Meer toewijzen kan, maar dan moet je wel kunnen aantonen dat jouw partner voor meer dan 30% van het bedrijfsinkomen verantwoordelijk is.
Conclusie
Het statuut van meewerkende echtgenoot biedt een solide basis om je rechten en bescherming binnen de sociale zekerheid te garanderen. Door je aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en je bijdragen correct te betalen, kun je in ruil voor het harde werk in de zaak van jouw partner rekenen op een volwaardige sociale bescherming en een eigen pensioen.
Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de regels, zodat je geen rechten misloopt en optimaal gebruik kunt maken van de fiscaal voordelige mogelijkheden die dit statuut biedt.

Een zorgeloze oprichting via Bizantium
Een oprichting in 3 stappen
Bizantium verzamelt alle informatie in een intuïtieve flow, genereert de nodige documenten, waaronder het financieel plan, en houdt alle partijen op de hoogte met realtime updates. Wanneer het dossier compleet is, wordt de oprichting met een digitale volmacht voltooid bij de notaris.
- Data verzamelen
- Financieel plan genereren
- Oprichting bij notaris
werkdagen
ondernemingen opgericht
digitaal
jaar ervaring

Klaar voor een vlotte, digitale oprichting?
Plan een gratis call met een startersadviseur
Klaar voor een vlotte, digitale oprichting?
Plan een gratis call met een startersadviseur
Deze al gelezen? Relevante content voor startende ondernemers


Total Cost of Ownership – welke bedrijfswagen hoort bij jou?
Een bedrijfswagen lijkt misschien een vanzelfsprekende keuze, maar achter die glanzende nieuwe auto schuilt een complexe berekening.


Nieuw regeerakkoord 2024-2029: wat verandert er voor ondernemers?
Met de komst van het nieuwe regeerakkoord 2024-2029 brengen de federale regering en de nieuwe Vlaamse regering verschillende hervormingen mee.


De rol van het rechtspersonenregister in jouw onderneming
Run je al een vennootschap of denk je eraan om een vennootschap op te starten? Dan is het rechtspersonenregister of kortweg RPR iets waar je niet om heen kan.