Oprichtersaansprakelijkheid: wat elke startende ondernemer moet weten
Een eigen bedrijf starten is een droom die voor veel ondernemers werkelijkheid wordt. Je barst van de ideeën, bent klaar om de markt te veroveren en hebt misschien zelfs al een naam voor je onderneming bedacht. Maar wist je dat het oprichten van een vennootschap niet alleen spannende kansen biedt, maar ook serieuze verantwoordelijkheden met zich meebrengt?
Eén van die verantwoordelijkheden is oprichtersaansprakelijkheid – een onderwerp waar je liever niet aan denkt, maar dat je absoluut moet begrijpen. Want hoe zorg je ervoor dat jouw droom niet eindigt in een nachtmerrie waarbij je privévermogen op het spel staat?
Oprichtersaansprakelijkheid kan verregaande gevolgen hebben voor het privévermogen van de ondernemer, vooral in het geval van een faillissement waarbij je hoofdelijk aansprakelijk wordt gehouden.
Het is cruciaal om als ondernemer goed voorbereid te zijn en inzicht te hebben in de risico’s voordat je een vennootschap opricht.
Geen paniek! In deze blogpost leggen we je haarfijn uit wat oprichtersaansprakelijkheid precies inhoudt, welke risico’s eraan verbonden zijn, en – belangrijker nog – hoe je jezelf kunt beschermen. Lees snel verder en ga met een gerust hart aan de slag met jouw ondernemersdroom!
Wat is onbeperkte aansprakelijkheid?
Onbeperkte aansprakelijkheid betekent dat een ondernemer persoonlijk aansprakelijk wordt gehouden voor de schulden van de onderneming. In gevallen van onbeperkte aansprakelijkheid, zoals bij een eenmanszaak of vennootschap onder firma (VOF), kan de ondernemer worden gedwongen om zijn of haar privévermogen, zoals spaargeld of onroerend goed, te gebruiken om de schulden van het bedrijf te voldoen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer er sprake is van een kennelijke overwaardering van het zakencijfer (niet-realistische cijfers).
Startende ondernemers die hun privévermogen willen beschermen, kiezen daarom vaak voor een besloten vennootschap (bv) of naamloze vennootschap (nv) om te profiteren van beperkte aansprakelijkheid.
Welke ondernemingsvormen genieten van beperkte aansprakelijkheid?
De bv en nv zijn populaire rechtsvormen bij ondernemers die hun risico’s willen beperken. Aandeelhouders zijn hierbij enkel aansprakelijk voor het kapitaal waarvoor zij aandelen bezitten en niet voor hun privévermogen.
Bij een bv is de oprichter alleen aansprakelijk voor het kapitaal dat overeenkomt met de uitgegeven aandelen, mits hij voldoet aan alle wettelijke vereisten. Toch kan de oprichter aansprakelijk worden gesteld als blijkt dat het aanvangsvermogen “kennelijk ontoereikend” was om de normale uitoefening van de voorgenomen bedrijvigheid te financieren in de eerste jaren.
Is een bv altijd beperkt aansprakelijk?
Hoewel een bv doorgaans beperkte aansprakelijkheid biedt, zijn er uitzonderingen waarbij de oprichter toch hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de vennootschap failliet gaat en blijkt dat de oprichters hebben nagelaten om bij oprichting een voldoende financiële basis te creëren. Een rechter kan dan besluiten dat de oprichter hoofdelijk aansprakelijk is. Dit gebeurt in situaties waarin het vermogen bij oprichting duidelijk ontoereikend was om de voorgenomen bedrijvigheid te ondersteunen, of als er sprake is van fraude, overwaardering van activa of onjuiste informatie door de oprichters.
Hoeveel sociale bijdragen moet je betalen als zelfstandige?
Als zelfstandige betaal je doorgaans een percentage van je netto belastbaar inkomen. De voorlopige sociale bijdragen worden elk kwartaal betaald en zijn gebaseerd op het belastbaar inkomen van drie jaar geleden. Als je werkelijke inkomen lager of hoger blijkt, volgt later een herberekening. Startende zelfstandigen betalen meestal een voorlopige bijdrage die overeenkomt met het minimum, tenzij zij een hoger inkomen verwachten.
Wat is oprichtersaansprakelijkheid?
Oprichtersaansprakelijkheid houdt in dat oprichters persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld wanneer de vennootschap binnen twee jaar na oprichting failliet gaat. Het belangrijkste criterium hierbij is of het aanvangsvermogen “kennelijk ontoereikend” was om de onderneming normaal te laten functioneren.
Als een faillissement wordt uitgesproken en de rechter vaststelt dat het aanvangsvermogen onvoldoende was, kunnen de oprichters persoonlijk opdraaien voor de schulden van de vennootschap. In sommige gevallen kan een curator de oprichters hoofdelijk laten veroordelen.
Hoe vermijd je de oprichtersaansprakelijkheid?
Er zijn verschillende maatregelen die ondernemers kunnen nemen om oprichtersaansprakelijkheid te vermijden:
Financieel plan
Een goed financieel plan met een realistische projectie van de verwachte inkomsten, omzet en resultatenrekening is essentieel. Dit plan moet minimaal de volgende elementen bevatten:
- Een nauwkeurige beschrijving van de voorgenomen bedrijvigheid.
Verwachte rentabiliteit en kasstromen voor minstens twee jaar.
- Een overzicht van de verwachte uitgaven en financieringsbronnen.
Externe deskundige
Het inschakelen van een externe deskundige, of een oprichtingsplatform als Bizantium, kan helpen bij de opmaak van een solide financieel plan. Een objectieve beoordeling verhoogt de geloofwaardigheid en haalbaarheid van het plan.
Nauwkeurige boekhouding en prognoses
Het bijhouden van een correcte administratie en het maken van gedetailleerde financiële prognoses tonen aan dat de oprichting goed onderbouwd en verantwoord was.
Welke rol speelt een financieel plan?
Een financieel plan speelt een cruciale rol bij het vermijden van oprichtersaansprakelijkheid. Het biedt niet alleen inzicht in de financiële verwachtingen, maar kan ook dienen als bewijs dat de oprichting weloverwogen en solide was.
Een goed financieel plan moet realistische schattingen bevatten van de bedrijfsactiviteiten, de rentabiliteit en de verwachte resultatenrekening voor minstens twee jaar. Bij een eventueel faillissement kan een rechter hiermee beoordelen of het aanvangsvermogen toereikend was.
Draait de boekhouder op voor de oprichtersaansprakelijkheid van zijn klant?
De boekhouder is niet hoofdelijk aansprakelijk voor de oprichtersaansprakelijkheid van zijn klant, tenzij hij bewust heeft meegewerkt aan onrechtmatige praktijken zoals misleiding van schuldeisers of foutieve waarderingen.
Een boekhouder heeft echter de plicht om de klant te adviseren op basis van correcte en volledige informatie en om te zorgen dat de boekhouding aan alle wettelijke vereisten voldoet.
Wat zijn de gevolgen voor mijn privévermogen als ik aansprakelijk word gesteld?
Wanneer een oprichter aansprakelijk wordt gesteld, kan dit ernstige gevolgen hebben voor het privévermogen. Indien de rechter oordeelt dat het aanvangsvermogen bij oprichting ontoereikend was, kunnen schuldeisers aanspraak maken op het privévermogen van de oprichter.
Dit betekent dat persoonlijke bezittingen, zoals spaargeld en onroerend goed, kunnen worden gebruikt om de schulden van de vennootschap te voldoen.
Een zorgeloze oprichting met sterk financieel plan via Bizantium
Een oprichting in 3 stappen
Bizantium verzamelt alle informatie in een intuïtieve flow, genereert de nodige documenten, waaronder het financieel plan, en houdt alle partijen op de hoogte met realtime updates. Wanneer het dossier compleet is, wordt de oprichting met een digitale volmacht voltooid bij de notaris.
- Data verzamelen
- Financieel plan genereren
- Oprichting bij notaris
werkdagen
ondernemingen opgericht
digitaal
jaar ervaring
Klaar voor een vlotte, digitale oprichting?
Plan een gratis call met een startersadviseur
Klaar voor een vlotte, digitale oprichting?
Plan een gratis call met een startersadviseur
Deze al gelezen? Relevante content voor startende ondernemers
Het diploma bedrijfsbeheer: verplicht om te starten?
Droom je ervan om je eigen baas te worden? Dan vraag je je misschien af: Heb ik een diploma bedrijfsbeheer nodig om te starten?
Startkapitaal: wat is een toereikend aanvangsvermogen?
Was het altijd al je ultieme droom om een eigen zaak te starten, maar zit je met te veel vragen zoals: Hoeveel kapitaal of steun heb ik nodig om dit te kunnen financieren?
De vennootschapsbijdrage: wat je moet weten
Ben je van plan een vennootschap op te richten of ben je al een werkende vennoot? Dan is het belangrijk om de jaarlijkse vennootschapsbijdrage goed te begrijpen.
NL 
EN